Οι Νεράιδες είναι ανθρωπόμορφες, υπερφυσικές οντότητες, οι οποίες άλλοτε ωφελούν και άλλοτε βλάπτουν τους ανθρώπους.  Οι ιστορίες με νεράιδες είναι διαδομένες και πολλές φορές παρόμοιες μεταξύ τους σε διάφορα μέρη του κόσμου, κυρίως όμως στην Ευρώπη και ειδικότερα στην περιοχή της Ιρλανδίας (για τις εκεί ιστορίες, θα γράψω αργότερα).

Στην αρχαία Ελλάδα είναι γνωστές ως Νύμφες, πνεύματα του δάσους, που ζουν στην άγρια φύση. Σύμφωνα με την μυθολογία έχουν θεϊκή καταγωγή, και είναι κόρες του Δία, ενώ άλλοι πιστεύουν, πως είναι κόρες των ποταμών του Ωκεανού ή του Αχελώου. Είναι στενά συνδεδεμένες με το νερό, την  πηγή ζωής, που βοηθά την ανάπτυξη και αναζωογονεί κάθε ζωντανό οργανισμό. Έτσι η αντίληψη για τις Νύμφες πήγε ένα βήμα πιο πέρα, κι ο κόσμος  τις θεωρεί πνεύματα της βλάστησης, συμβολίζοντας με αυτό τον τρόπο την οργιαστική δύναμη της φύσης. Όπως λοιπόν το νερό θρέφει τα πάντα, έτσι κι οι Νύμφες πιστεύεται ότι είναι τροφοί των φυτών, των ζώων και των ανθρώπων.

Είναι πανέμορφες, δεν είναι αθάνατες, ζουν όμως πάρα πολύ και τρέφονται με αμβροσία.  Τους αρέσει να τριγυρνάνε στα δάση, παρέα με την Θεά Άρτεμη.   Αγαπημένη τους ασχολία όμως είναι να τραγουδούν και να χορεύουν με τον Πάνα και να υμνούν τον πατέρα του, τον Ερμή (ο οποίος είναι γιος της νύμφης Μαίας).

Υπάρχουν 3 είδη νυμφών σύμφωνα με την μυθολογία: 1)Οι  Ναϊάδες, δηλαδή Νύμφες των ποταμών, των πηγών και των κρηνών και είναι οι πιο γνωστές, 2) οι Ορεστιάδες, που κατοικούσαν στα βουνά όπου υπάρχουν πηγές και 3) οι Δρυάδες ή Αμαδρυάδες, δηλαδή Νύμφες των μοναχικών δέντρων και των λιβαδιών και ταυτίζονταν με τις Μελίες 

Οι Νύμφες έχουν περάσει στην λαϊκή ελληνική παράδοση ως νεράιδες, που ζουν στα βουνά, στις νεραϊδοσπηλιές και τις νεραϊδόβρυσες. Η παράδοση λέει πως είναι πάντοτε επικίνδυνο, να τις συναντήσει κανείς, αφού ακόμη και σήμερα υπάρχουν μύθοι για τους "νεραϊδοπαρμένους. Μόνο οι σαββατογεννημένοι και οι "αλαφροΐσκιωτοι", μπορούν να τις αντιλαμβάνονται και να τις βλέπουν να χορεύουν.  Θεωρείτε πως οι νεράιδες έχουν μαγικές δυνάμεις και σχετίζονται με μάγισσες όπως και προικισμένα άτομα. 

Σύμφωνα με την παράδοση και τις λαϊκές δοξασίες υπάρχουν οι εξής θεωρίες για την φύση και την προέλευση των νεράιδων:

1) αβάπτιστες ψυχές, δεμένες στη γη,

2) φύλακες των ψυχών των νεκρών,

3) φαντάσματα των προγόνων, που λατρεύονται,

4) πεπτωκότες  άγγελοι του Εωσφόρου, καταδικασμένοι να μείνουν στη γη,

5) πνεύματα της φύσης και

6) μικρές ανθρώπινες οντότητες.

Υπάρχει βέβαια και η ενδιαφέρουσα άποψη του κου Βέμπου που υποστηρίζει πως οι νεράιδες είναι εξωγήινα όντα, παραθέτω παρακάτω ένα αποσπάσιμα από το site του,  http://www.vembos.gr/sexpar.html:

“…Ο καλύτερος τρόπος να εξετάζουμε ένα αλλοκοσμικό φαινόμενο είναι να το αποσπούμε από το πλαίσιο της εποχής του. Οι σύγχρονες περιπτώσεις επαφικών και απαχθέντων που βιάζονται ή κακοποιούνται από πλάσματα που μοιάζουν να έχουν βγει από κακής ποιότητας ταινίες επιστημονικής φαντασίας, μοιάζουν εκπληκτικά με ιστορίες παρμένες από τη λαογραφία, την εθνολογία και τη μαγική-μυθολογική παράδοση. Ξεχάστε τους παραπλανητικούς και χιλιοχρησιμοποιημένους όρους "εξωγήινος" και "γενετικά πειράματα" και ελάτε για μια μικρή περιπλάνηση στους σκιερούς κόσμους των παραδόσεων.

Ερευνώντας τα χρονικά των ελληνικών παραδόσεων και θρύλων έμεινα έκπληκτος από το ατέρμονα επαναλαμβανόμενο μοτίβο των σεξουαλικών επαφών μεταξύ ανθρώπων και υπερφυσικών πλασμάτων. Και φυσικά εδώ έρχονται πρώτες και καλύτερες οι νεράιδες των θρύλων.

Οι νεράιδες στην ελληνική λαογραφία είναι πανέμορφα θηλυκά ξωτικά -σπανίως καλοπροαίρετα- που χορεύουν στις ερημιές τα μεσάνυχτα ή το καταμεσήμερο, φορώντας αραχνοΰφαντα πέπλα υπό τη συνοδεία μιας περίεργης μουσικής που θυμίζει "βιολιά και κλαρίνα" (θυμηθείτε εδώ τους αυλούς του Πάνα). Ο άτυχος χωρικός που θα τις συναντήσει συνήθως απομένει με ένα κουσούρι, εκτός αν καταφέρει να τους κλέψει κάποιο αντικείμενο -συνήθως μαντίλι. Οσο κρατά αυτό το μαντήλι, έχει υπό την εξουσία του τη νεράιδα που το κατείχε. Αναφέρονται πολλές περιπτώσεις που χωρικοί παντρεύτηκαν τέτοιες νεράιδες -και έκαναν μάλιστα και παιδιά μαζί τους.

Αλλά η νεράιδα των σύγχρονων ελληνικών θρύλων, παραπέμπει άμεσα στις αρχαίες νύμφες, οι οποίες συγκέντρωναν ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά. Περιστασιακά οι νύμφες έσμιγαν με ανθρώπους και θεωρούνταν φοβερά ζηλιάρες. Η Κίρκη ήταν μια απ' αυτές και είναι γνωστό με τί μανία κράτησε τον Οδυσσέα στο νησί της (όχι ότι του έπεσε και άσχημα…). 

 Στην αρχαιότητα οι Νύμφες παντρεύονταν πολλές φορές κοινούς θνητούς. Οι σύγχρονες ελληνικές παραδόσεις είναι γεμάτες από ιστορίες σχέσεων νεράιδων και κοινών θνητών, οι οποίες κατέληξαν στη γέννηση παιδιών από τα οποία ξεκίνησαν ολόκληρες πατριές. Στη Μάνη η ιστορική οικογένεια των Μαυρομιχαλέων έγινε πλούσια και ισχυρή επειδή κάποτε ένας πρόγονος, ο Γιωργάκης Μαυρομιχάλης, παντρεύτηκε μια βουβή νεράιδα με την οποία έκανε πολλά παιδιά. Ο Μαυρομιχάλης είχε ανακαλύψει τη νεράιδα να κάθεται μονάχη σε ένα βράχο του γιαλού (θυμηθείτε εδώ τις εξωγήινες καλλονές που ο επαφικός Χάουαρντ Μέντζερ έβλεπε καθισμένες πάνω σε βράχια). Λέγεται μάλιστα ότι πότε πότε, ερχόταν ένα "καράβι" και μετέφερε "πράγματα" σε αυτή. Τα λεγόμενα "νεραϊδόσογα" είναι αμέτρητα σε πολλά μέρη της Ελλάδας και φανερώνουν ότι η σχέση κατοίκων του Αλλόκοσμου και ανθρώπων είναι κάτι παραπάνω από στενή. Μπορούμε να είμαστε εθνικά υπερήφανοι. Οι θεωρίες περί σύγχρονων εξωγήινων γενετικών πειραματισμών είναι απλώς ξαναζεσταμένα φαγητά!...”

Πίσω